teks

Sugeng Rawuh Wonten Blog Kawula Mugi Wonten Ginanipun

Senin, 07 Maret 2011

Ngrakit Tembang Macapat

Tembang macapat iku duwe surasa utawa makna maneka warna. Ana kang ngandhakake macapat iku maknane maca papat-papat. Karepe, pamacane tembang iku medhote patang wanda-patang wanda. Ana maneh kang negesi macapat iku asale saka tembung macapet ( maca + cepet ). Karepe, tembang kang anggone nembangake cepet, ora kakehan luk. Manawa kita arep nggawe tembang macapat, luwih dhisik kita kudu ngerti paugeran lan watake tembang macapat.
Paugerane Tembang macapat iku :

1. Guru Gatra : Cacahe gatra ( larik / Baris ) saben sapada ( sa-bait ) tuladhane
maskumambang iku ana 4 gatra / larik/ baris.
2. Guru Wilangan : cacahe wanda ( uni / suku kata ) saben sagatra/ salarik. Tuladhane
" Amenangi jaman edan" iku ana 8 dadi guru wilangane ana 8.
3. Guru lagu : Dhong-dhinge swara/swara aksara swara/ vokal ing pungkasane gatra/ larik
" Amenangi jaman edan " iku unine "a"
Dadi yen digathukake " Amenangi jaman edan " iku guru wilangan lan guru lagune "8a"

Ing ngisor iki Paugeran yen arep ngrakit tembang macapat, manut jinise tembang macapat :

1. Maskumambang : 12 i 6 a 8 i 8 a
2. Mijil : 10 i 6 o 10 e 6 i 8 u
3. Kinanthi : 8 u 8 i 8 a 8 i 8 a 8 i
4. Sinom : 8 a 8 i 8 a 8 i 7 i 8 u 7 a 8 i 12 a
5. Asmarandana : 8 a 8 i 8 e / 8 o 8 a 7 a 8 u 8 a
6. Dhandhanggula: 12i 10a 8e 7u 9i 7a 6u 8a 12i 7a
7. Gambuh : 7 u 10 u 7 i 8 u 8 o
8. Pangkur : 8 a 11 i 8 u 7 a 12 u 8 a 8 i
9. Megatruh : 12 u 8 i 8 u 8 I 8 o
10.Pocung : 12 u 6 a 8 i 12 a


Banjur kudu ngerti watak wantune tembang macapat :

1. Maskumambang Nelangsa, ngeres-ngeresi, mathuk kanggo nggambarake rasa sedhih, nelangsa,
karanta-ranta.
2. Mijil Prihatin. Mathuk kanggo carita pitutur, lan gandrung.

3. Kinanthi Seneng, asih, tresna, mathuk kanggo mulang muruk kang ngemu rasa katresnan.
4. Sinom Grapyak, ethes, mathuk kanggo sesorah, crita kang isi pitutur.
5. Asmarandana Sedhih, prihatin merga nandhang asmara, mathuk kanggo crita sedhih lan crita
baba asmara.
6. Dhandhanggula Ngresepake, luwes, mathuk kanggo medhar crita bab apa wae.
7. Gambuh Sumanak, sumadulur, wanuh – wani, mathuk kanggo medharake bab kanthi rada
sereng, bisa nganggo basa ngoko, basane wong kang wis kemraket / akrap.
8. Pangkur Sereng, nesu sajak gregeden. Kanggo medhar pitutur kang semu gregeden, yen
gandrung ya gandrung sing sereng, uga kanggo panantang ing paprangan.
9. Megatruh Trenyuh, melas, sedhih, nglokro ( putus asa ), mathuk kanggo medharake rasa
getun, nalangsa lan keranta-ranta
10.Pocung Kendho, tanpa greged, sakepenake, mathuk kanggo crita kang isine sakepenake /
sakarepe wae, tanpa kamempengan. Bisa uga isi pitutur.


Sawise kowe kabeh ngerti paugeran / aturan-aturan lan watake tembang mesthine banjur bisa nggawe tembang macapat kang trep. Karepe, isine cocog karo watake tembang lan mesthine manut paugeran kang bener.

Tuladha :

Yen dadi nom, den weruh ing enomipun
Dene ingkang tuwa
Den kaya banyu ing beji
Den awening paningale aja samar

Manawa dideleng saka paugerane, tembang ing ndhuwur iki tembang pocung. Bisa diarani ngono jalaran guru gatrane ana 4, guru wilangan lan guru lagune 12 u, 6 a, 8 i, 12 a. Dene isine tembang aweh pitutur mungguh piye kudune wong urip iku. Yen enom ya kudu sadhar manawa isih enom

Tuladha ka 2 :

Amenangi jaman edan
Ewuh aya ing pambudi
Melu edan ora tahan
Yen tan milu anglakoni
Boya kaduman melik
Kaliren wekasanipun
Ndilalah karsa Allah
Begja-begjane kang lali
Luwih begja kang eling lawan waspada

Tembang karyane pujangga agung kraton Surakarta, R. Ng. Ranggawarsita iki manawa dideleng saka paugerane genah yen tembang sinom, jalaran kedadean saka 9 gatra, guru wilangan lan guru lagune 8 a, 8 i, 8 a, 8 i, 7 i, 8 u, 7 a, 8 i, 12 a. Tembang iki nggambarake tekane jaman edan. Jaman kang sarwa rekasa, sarwa molah-malik lan molak-malik kaya ing jaman saiki. Akeh bandha panas kang diperoleh kanthi cara kang ora khalal, asil korupsi, ngapusi, lly. Ing jaman kaya ngene iki, manawa ora melu-melu ngedan, ora bakal keduman apa-apa, ora bisa sugih, uripe rinasa kojur lan ajur. Nanging wong ing golongan iki uripe ora bisa tentrem. Tansah diuber-uber rasa dosa. Nanging ing pungkasane tembang dikandhakake, sak beja-bejane wong kang lali ( wong kang tumindak ora jujur ), isih beja wong kang eling lawan waspada. Wong jujur oleh wae ajur, oleh wae kojur ( cilaka ), nanging iku mung secara fisik ing ndonya, nanging bisa ngrasakkake katentreman batin lan ing mbesuke kita bakal oleh ganjaran. Sapa wae sing tansah eling lan waspada ora gampang kejebak / kejegur ing tindak – tanduk kang negatif. Kanthi keyakinan manawa wong urip iku bakale ngundhuh wohing pakarti, mula urip kanthi jujur senajan kudu ajur lan kojur luwih apik dilakoni. Ananging yen bisa, kita nglakoni urip kanthi jujur nanging nemu mujur, becik ing ndonya lan ing akhirat mbesuk

1 komentar:

  1. Assalamualaikum Salam sejahtera untuk kita semua, Sengaja ingin menulis
    sedikit kesaksian untuk berbagi, barangkali ada teman-teman yang sedang
    kesulitan masalah keuangan, Awal mula saya mengamalkan Pesugihan Tanpa
    Tumbal karena usaha saya bangkrut dan saya menanggung hutang sebesar
    1M saya sters hampir bunuh diri tidak tau harus bagaimana agar bisa
    melunasi hutang saya, saya coba buka-buka internet dan saya bertemu
    dengan KYAI SOLEH PATI, awalnya saya ragu dan tidak percaya tapi selama 3 hari
    saya berpikir, saya akhirnya bergabung dan menghubungi KYAI SOLEH PATI
    kata Pak.kyai pesugihan yang cocok untuk saya adalah pesugihan
    penarikan uang gaib 4Milyar dengan tumbal hewan, Semua petunjuk saya ikuti
    dan hanya 1 hari Astagfirullahallazim, Alhamdulilah akhirnya 4M yang saya
    minta benar benar ada di tangan saya semua hutang saya lunas dan sisanya
    buat modal usaha. sekarang rumah sudah punya dan mobil pun sudah ada.
    Maka dari itu, setiap kali ada teman saya yang mengeluhkan nasibnya, saya
    sering menyarankan untuk menghubungi KYAI SOLEH PATI Di Tlp 0852-2589-0869
    agar di berikan arahan. Supaya tidak langsung datang ke jawa timur,
    saya sendiri dulu hanya berkonsultasi jarak jauh. Alhamdulillah, hasilnya sangat baik,
    jika ingin seperti saya coba hubungi KYAI SOLEH PATI pasti akan di bantu Oleh Beliau

    BalasHapus